Wankel Motoru Nedir?
Wankel Motoru Nedir?
Wankel motoru, döner pistonlu bir içten yanmalı motordur. Geleneksel pistonlu motorlardan farklı olarak, silindir ve piston sistemi yerine üçgen şeklinde döner bir rotor kullanır. Bu motor, 1950’lerde Alman mühendis Felix Wankel tarafından geliştirilmiştir ve onun adıyla anılmaktadır.
Wankel Motorunun Çalışma Prensibi
Wankel motorunda, üçgen (epitrokoidal) şekilli rotor, eksantrik bir mil etrafında döner. Motorun ana hareketi, rotorun içbükey yan yüzeyleri ile dış duvar arasında oluşan yanma odalarında gerçekleşir.
Wankel motoru dört zamanlı çevrimi şu aşamalarla tamamlar:
- Emme: Hava ve yakıt karışımı içeri çekilir.
- Sıkıştırma: Rotor dönerken karışımı sıkıştırır.
- Yanma: Buji ateşleme yapar ve patlama meydana gelir.
- Egzoz: Yanmış gazlar dışarı atılır.
Her rotorun üç yüzeyi olduğu için, aynı anda üç farklı zaman dilimi çalışır. Bu sayede çok daha düzgün ve kesintisiz bir güç üretimi sağlanır.
Wankel Motorunun Avantajları
✔ Daha az hareketli parça: Geleneksel pistonlu motorlara kıyasla daha az hareketli parçaya sahiptir, bu da daha az sürtünme ve aşınma anlamına gelir.
✔ Daha küçük ve hafif: Kompakt yapısı sayesinde, aynı güç çıkışına sahip pistonlu motorlara göre daha küçük ve hafiftir.
✔ Yüksek devir kapasitesi: Daha az hareketli parçaya sahip olduğu için yüksek devirlere kolayca çıkabilir ve spor otomobillerde tercih edilir.
✔ Titreşimsiz ve akıcı çalışma: Döner yapısı sayesinde daha az titreşim üretir, bu da daha konforlu bir sürüş sağlar.
Wankel Motorunun Dezavantajları
❌ Düşük termal verimlilik: Yanma odasının şekli nedeniyle, geleneksel pistonlu motorlara kıyasla daha düşük yakıt verimliliğine sahiptir.
❌ Daha yüksek yağ tüketimi: Rotorun kenarlarındaki sızdırmazlık elemanları (apex seal) sürekli yağlanmaya ihtiyaç duyar.
❌ Yüksek emisyon değerleri: Daha fazla yakıt tükettiği için karbon salınımı yüksektir ve çevre dostu değildir.
❌ Dayanıklılık sorunu: Apex sızdırmazlık parçaları aşınmaya meyillidir ve uzun ömürlü değildir.
Wankel Motoru Kullanan Araçlar
Wankel motoru en çok Mazda markası ile özdeşleşmiştir. Mazda RX-7 ve RX-8 gibi efsanevi otomobiller, Wankel motorunun en başarılı uygulamalarındandır.
Ayrıca NSU Ro80, Citroën GS Birotor, Chevrolet Aerovette gibi bazı özel araçlarda da kullanılmıştır.
Wankel motorları kompakt ve hafif yapısı, yüksek devir çevirme yeteneği ve daha az hareketli parçaya sahip olması nedeniyle ilginç bir motor tasarımıdır. Ancak yakıt tüketimi, emisyon ve dayanıklılık sorunları nedeniyle modern otomobillerde kullanımı azalmıştır. Mazda, yeni nesil hibrit sistemlerinde Wankel motorunu menzil artırıcı (range extender) olarak tekrar kullanmayı planlamaktadır. 🚗💨